Pomnik historii obejmuje kościół św. Prokopa, bazylikę św. Trójcy, klasztor, dwór prepozytów oraz park i ogrody norbertańskie. Od XII wieku stanowił on siedzibę dla jednego z najstarszych żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce. Bezcenny jest najliczniejszy w kraju zbiór romańskiej dekoracji rzeźbiarskiej, w tym wyróżniające się kolumny oraz tympanony. Późniejsze przebudowy nie naruszyły struktury średniowiecznej świątyni i do dziś możemy podziwiać ten przykład architektury romańskiej. Bazylika klasztorna stanowi prawdziwą skarbnicę eksponatów z różnych epok (ponad 300 zabytków ruchomych), niezwykłe dzieła sztuki wypełniają jej wnętrze, dzięki którym miejsce to stało się prawdziwym sanktuarium dla ogółu wiernych oraz pielgrzymów i turystów z najodleglejszych zakątków.

W zabudowaniach klasztornych mieści się także Muzeum Romańskie z ekspozycją archeologiczną. 

Jednym z najcenniejszych zabytków z czasów sztuki romańskiej w Polsce są dwie kolumny z personifikacją cnót i przywar ludzkich (ok. 1175–1193). Wyobrażenia na strzeleńskich kolumnach to zasady chrześcijańskiego życia, które miały być swoistym drogowskazem i napomnieniem moralnym dla mniszek. Kolumny z podobnym programem ikonograficznym można podziwiać jedynie w Hiszpanii w Santiago de Compostela (Brama Złotnik katedry pw. św. Jakuba) i we Włoszech, w Wenecji (katedra pw. św. Marka). Wśród licznych ołtarzy należy zwrócić uwagę na ołtarz Krzyża Świętego (największy w Polsce relikwiarz – aż 658 relikwii) z gotycką figurą Chrystusa Ukrzyżowanego z 1361 roku. 

Obok Bazyliki stoi druga romańska świątynia, rotunda św. Prokopa, która przyciąga miłośników architektury, archeologów, historyków sztuki, artystów plastyków i turystów z całego świata. Ta największa romańska rotunda w Polsce wyróżnia się oryginalnością układu przestrzennego, pomysłową konstrukcją i niespotykanym zestawieniem brył. Jest jedyną w Europie rotundą z prezbiterium na rzucie kwadratu a nie absydy. W zachodniej części znajduje się romańska empora, gdzie zasiadali zapewne w obliczu poddanych: fundator, królowie (Władysław Jagiełło – 7x), książęta kujawscy i wielkopolscy oraz inni dostojnicy.